මහින්දාගමනයට පසු ලංකාවේ ඉදි කළ ප‍්‍රථම දාගැබ
මිහිඳු මහ රහතන් වහන්සේ වැඩම කරවීමට පෙර සාදන ලද දාගැබ් දෙකක් පිළිබඳ බෞද්ධ සාහිත්‍යයෙහි සඳහන් වෙයි. එයින් එකක් ති‍්‍රකුණාමලය දිස්ත‍්‍රික්කයේ ගිරිහඬු වෙහෙරය. අනෙක මහියංගණයේ දාගැබය. එසේ වුවද පුරාවිද්‍යාත්මකව ඔප්පු කළ හැකි ප‍්‍රථම දාගැබ සාදන ලද්දේ දේවානම්පියතිස්ස රජතුමාගේ අනුග‍්‍රහයෙනි. මිහිඳු මහ රහතන් වහන්සේගේ උපදෙස් පරිදිය. මෙම දාගැබ අදත් ථූපාරාමය නමින් දැකගත හැකිය. ඒ දාගැබ එදා නිර්මාණය කළාට පසුව විවිධ රජවරුන් විසින් ඒ ඒ කාලවල දී ප‍්‍රතිසංස්කරණය කරන ලදී.මිහිඳු මහ රහතන් වහන්සේගේ උපදෙස් පරිදි දේවානම්පියතිස්ස රජතුමා විසින් අභය වැව අසළ මෙම දාගැබ සාදවන ලදී. සුමන සාමනේරයන් වහන්සේ විසින් බුදුරජාණන් වහන්සේගේ දකුණු අකුධාතුව ද, බුදුරජාණන් වහන්සේගේ පාත‍්‍ර ධාතුව ද, තවත් ධාතුන් වහන්සේලා ද පාටලීපුත්ත නගරයෙන් (දඹදිව) වැඩම කරවා ඒවා සියල්ලම පළමුව මිශ‍්‍රක පබ්බත යේ මිහින්තලේ තැන්පත් කළේය. ඒ නිසාම එය ෙච්තිය පබ්බත යන නාමයෙන් ද හැඳින්වුණි.
ථූපාරාමයේ ධාතු නිදන් කිරීම සඳහා ඇතෙකු පිට එම ධාතුන් වහන්සේලා වැඩම කරවූයේය. ධාතූන් වහන්සේලා ඇතාගෙන් ඉවතට ගැනීමට නොහැකි විය. ඒ නිසා ඇතාගේ උසට අභය වැවෙන් මැටි ගෙන එහි දාගැබක් නිර්මාණය කරවා එහි ධාතූන් වහන්සේ තැන්පත් කළේය. ථූපාරාමය නමින් හැඳින්වුණු ස්තූපය ලාංකික බෞද්ධයින්ගේ අති පූජනීය ස්ථාන වලින් එකකි. මෙකල ථූපාරාම දාගැබ අඩි 164 1/2 කවාකාරව ඇත. කවාකාර වේදිකාව මත පොළොවේ මට්ටමින් අඩි 11 උසින් පිහිටා තිබේ.දාගැබ වටා සම කේන්ද්‍රිකව පිහිටුවන ලද ස්තම්භ පිහිටුවා තිබුණි. ඒවායේ කුලුණු හිස් කැටයම් කර තිබේ. ගල් කණු පේළි වලින් පැහැදිලි වන්නේ මෙම ථූපාරාමයට වටදාගෙයක් හෙවත් ෙච්තියඝරයක් තිබුණු අන්දමය. මෙම දාගැබේ මුල් ස්වරූපය ධාන්‍යාකාරය. එහෙත් අද දක්නට ලැබෙන ස්වරූපය අනුව ගණ්ඨාකාරය. මේ දාගැබේ මෙකල උස අඩි 63 කි. විශ්කම්භය අඩි 53 කි. ලංජිතිස්ස රජතුමා (කි‍්‍ර. පූ. 119 - 109) විසින් ථූපාරාමයට ශෛලමය කංචුකයක් (විශාල කළ බව) මහාවංසයේ සඳහන් වේ. මේ දාගැබ සඳහා වටදා ගෙයක් සාදවන ලද්දේ වසභ (කි‍්‍ර. ව. 65 - 109) රජතුමාගේ අනුග‍්‍රහයෙනි. මීට අමතරව ගෝඨාභය, ධාතුසේන, දෙවැනි අග‍්‍රබෝධි, මානවම්ම, දෙවැනි මහින්ද ආදී සිංහල නරපතියෝ ද ථූපාරාමය දාගැබ සංරක්ෂණ කටයුතුවලට දායක වූහ.ථූපාරාමය දාගැබක් පමණක් නොවේ. ඒ අවට තවත් ආගමික ගොඩනැගිලි රාශියක් ද දක්නට ලැබේ.
No comments:
Post a Comment